Eskiden Avrupa'ya bu kadar kolay gidilebilmesinin sebebi is gucune gerek olmasiydi. Sanayi tamamen insan gucu ile donuyordu cunku. Su an boyle degil, fabrikalar Asya'ya tasindi ve otomasyon artti. Su an ibre servis sektorune dondu, yani hemsirelik gibi... Onun nedeni de yerli nuufusun yaslanmasi. Iste bu nednele Almanya o dediginiz "ancak ulke icinde kalifiye biri olmadiginda" sartini su an yine kaldirdi. Hatta Almanca bilmeniz de sart degil, Ingilizceniz de kabul goruyor.
Benim soylemek istedigim, kacak girislerin elbette gocmenlik dinamikleri ve surecleri uzerinde bir etkisi oldugu ancak bunun herhangi bir potansiyel yasal gocmenin sansini dusunuldugu kadar etkilemedigidir. Herkes kendi sansini yaratir. Calisma vizeleri kacaklar yuzunden zorlastirilmiyor, tam tersine calisma veya is kurma vizesi alarak gidip de ulkeye girince siginma basvurusu yapan veya aldigi izni kotuye kullanan, baska islerde calisan, vergide usulsuzluk yapan vs. insanlar yuzunden zorlastiriliyor. Turist vizeleri de gezmeye gidecegim diye gidip donmeyenler yuzunden...