Tek bir mesaj altinda hatirladigim kadariyla toparlayayim Mortgage surecini... Surec icinde degisen bazi durumlar oldugu icin onceki yazdiklarimla celisen yerler olabilir... Surecleri tek tek yazmaya calisacagim. Bu yaptiklarimin hepsi olmazsa olmaz olmayabilir ama hepsinin az cok etkisi oldugunu varsayiyorum... Detaylar aklima geldikce guncellerim bu yaziyi...
Mortgage ile ev sahibi olmak (1 yildan kisa surede)
ABD'ye geldigimiz de yaptigimiz isleren ilki tabi ki kredi karti basvurusu oldu... Bu sureci defalarca anlattik... Kisaca gecelim ustunden... Banka hesabi actir (biz bankofamerica tercih ettik) Parani yatir, DEBIT(ATM KArti) al... ASLA KREDI KARTI BASVURUSU YAPMA! 1 hafta debit karti kullan sonra basvuru yap... 1500 dolarlik kartiniz hayirli olsun... Neyse bunu gecelim...
Kartinizi mumkunse 5-10 dolar ile hesap kesime sokun. Imkan yoksa kesinlikle %30un altinda gelsin hesap kesiminiz... 5 dolar kalsin dememin sebebi ise su. Kredi kullanirken son anda 1-2 puan skorumun yukselmesi gerekiyordu. Loan firmasi hesabimi 5 dolar tutmami istedi ozellikle... Ben herhangi bir arac-esya vs kredisi kullanmamistim. Kredi skorum kredi kartima bagli olarak yukseldi...
Geldigim anda az bir maas ile olsa da resmi olarak ise baslamistim. Sonra farkli bir ise gectim... Toplam 6-7 aylik bir maas bordrosu gosterebildim...
Peki ev alma surecimiz nasil gelisti... 2 tane erkek cocugum var... Gayet hareketliler... Onlarin ozgurlugunu kisitlamak istemiyorduk apartmanlarda... Esim burada calismayip cocuklarla ilgileniyor sagolsun... Onda da guzel bir ortam saglamak istiyordum. Bana nakan yonu ise, arabalar ile olan ilgimden dolayi bir garaja ihtiyac duymamdi... Bu motivasyonla ev arama surecine girdik...
Oncelikle es dosttan bilgi almaya basladik... Cogu 'alamazsin, 2 sene lazim 5 asir gerekli' gibi ezber bilgilerle karsimiza cikti. Ben sadece sunu sordum onlara: Sen TESEBBUS ettin mi? Oyle duydum diyenleri duymamazliktan geldim ve kendim arastirma geregi hissettim...
Loan firmasina basit bir basvuru yaptim. Bu basvuruda sizden bazi evraklar istiyorlar. Kimlik, bordro, eski adres vs vs... Basit seyler yani. Sonrasinda 250bin dolarlik on onayimi aldim. Bunda kredi skoru kadar, hatta belki daha fazla, resmi calisan olmak onemli diye dusunuyorum... Maasinizin %40-50 arasina kadar esneyebiliyorlar kredi verme olayinda... On onay aldiginizda faiz oraniniz belli olmuyor. Bu onay 3 aylik veriliyor ve siz ev icin anlastiginiz andaki skorunuza bakiliyor...
Sonra ev arama sureclerine gectik... Is arkadasimda benden guc alip, oda ev almaya karar verdi ve benden daha once aldi (ABDye yerlestikten 8 ay sonra!) Benimki 1 yili buldu...
Iyi bir emlakci arkadas edindik... Hem ben hem esim. Gercekten arkadaslik kurabilecek duruma geldik kendileri ile. Acele ettirmediler... Bazi evlere 'kafamdakinden daha az teklif' verdiler hatta... Yani aldirayim, parami kazanayim derdi olmayan birileri. Burada emlakcilar ALICIDAN ve KIRACIDAN para almiyorlar... karsi taraftan aliyorlar... Yani stres yapmayin Ben sahsen gozum kapali oneriyorum... Cok kotu orneklerle karsilastik cunku!
Evlere randevu ile gidiliyor. Bazi evler bos bazilari ise dolu. Emlakcilar evlere elektronik bir kilit takiyorlar. Randevu aldiginiz evin sifrresi sizin emlakciniza veriliyor ve eve girebiliyorsunuz. Bazen evde birileri yasiyor ve o sekilde bakiyorsunuz... Nasil bir ev sececeginiz size bagli oldugu icin bu kismi atliyorum...
Evi begendiginizde teklif iletiyorsunuz karsi tarafa... Anlasma saglanirsa 150 dolar fee (emlakci aliyor) ve evin %1i kadar bir parayi yatiriyorsunuz ve ev size 10 gunlugune reserve oluyor... Bu 10 gunluk surecte ispection yani ekpertiz yapiliyor ve evin durumu&olasi masraflari size bildiriliyor. Genellikle bu masraflardan dolayi ikinci bir pazarlik yapilabiliyor... Eger 10 gunluk sure icinde vazgecerseniz 150 dolariniz yaniyor... Inspection icin ortalama 500 dolar odeniyor oda yaniyor... %1lik verdiginiz kisim ise geri odeniyor...
Anlastiniz ve surece devam ediyorsaniz Loan firmasi ile kredi sureciniz basliyor... Hesaplariniz, harcamalarinizi didik didik ediyorlar... Beyanlarinizin dogrulugunu arastiriyorlar... Bazen cok stresli oluyor. Kartinizi kullanamiyorsunuz, harcama yapmayin deniyor falan filan... Bir evi begenip icine oturmaniz 40-50 gunluk bir sure aliyor...
Masraflara gelelim...
200binlik bir ev aldiniz... %5 %7 %10 gibi teklifler veriliyor ve Faiz oraninizi seciyorsunuz... Bu surecte emlakciniz sizi asiste ediyor... Bu rakama ek olarak bazi masraflarda gelecek. Closing, HOA vs gibi ek masraflarda 5-6 bin civari tutacak... Bu paralari nakit olarak verebileceginiz gibi, kredinin icine de ekletebiliyorsunuz... %20 altinda bir downpayment oderseniz Downpayment insurance yapiliyor... Ek 150 dolar gibi dusunmek lazim. Mesela benim odemelere bindi bu...
Sonuc olarak... 200 binlik bir ev alacaksaniz 11-17bin dolarlik bir nakiti elinizde tutmanizda fayda var... Aylik odemeleriniz bolgeye gore degissede 1450-1600 dolar arasi oluyor... Genellikle evin kirasindan daha az bir mortgage odeniyor...
Burada ev yatirimi para kazandirir diyemiyorum. Benim oyle bir onceligimde olmadi. Derdimiz huzurlu bir hayat surmekti... Cocuklarda ki mutlulugu gormek paha bicilmez cunku... (bahce, ev hayvanlari vs)
Herkese selamlar...