iş bu yazı ve başlık; sadece bilgilendirme / bilgi edinme amaçlı olup alkolü ve alkol ürünlerini özendirme amacı taşımamaktadır.
bu yazı / içerik 18 yaşından küçükler için uygun değildir. zaten alkol sizin dostunuz da değildir..
giriş: amerika'da bira ve biracılık bize ne ifade eder?
bu kadar büyük bir çoğrafyanın ve kültür çeşitliğinin içerisinde, insanlık tarihinin en eski içeceklerinden olan biranın da büyük bir yeri var elbette. hatta öyle bir kültür ki bu, eyaletler arasında bile farklılık gösteren ve insanların seçtiği bira tarzlarını bile farklılaştıran bir seviyeye ulaşmıştır. araştırmalar, amerika'da 7000'in üzerinde ufak/büyük bira üreticisi olduğunu ve bu sayının micro breweryler sayesinde gittikçe arttığını göstermektedir.
aşağıdaki grafikte, 2019 verilerine göre 180 milyon fıçı bira üretimi yapılmış;
*kaynak: statista.com
tarihsel olarak derinlemesine bir inceleme olmayacak yazacaklarım. sadece amerikan bira çeşitliliğinin ne kadar geniş ve farklı olabileceğini anlatmaya çalışacağım.
son 6 yıldır kendi biramı üretip tüketmeye çalışan, farklı bira tarzlarını denemek için ülke ülke gezen / ziyaret etmeye gayret eden biri olarak böyle büyük bir çoğrafyanın bira çeşitliliği elbette ki benim gibi insanlar için bulunmaz bir cennet.
türkiye'de gerek vergi gerekse de idari prosedürler açısından farklı bira tarzlarının ithalatı ve local bira üretimi (micro brewery) oldukça zor olduğu için, farklı lezzetlere erişim oldukça zor ve meşakkatli. son dönemde yeni yeni bu durumun önüne geçilmeye çalışılsa da birim fiyat ve erişilebilirlik buna yine engel oluyor.
peki bu başlıkta neler mi olacak?
-
amerikan bira stilleri
-
eyalet bazında bira stilleri / farklılıkları / tüketim alışkanlıkları
-
amerika'da local / micro brewery / craft beer
-
amerika'da kendi biranı üretmek
-
amerika'da günlük hayatta bira ve pub kültürü
-
... vb
1- amerikan bira stilleri
amerika'da doğmuş, amerika'nın suyundan/toprağından nemalanmış belli başlı bira stilleri var. bunlardan dünyaca en çok bilinen ve tüketilenleri sizlere anlatmaya çalışacağım.
IPA tabiri aslında "Indian Pale Ale" teriminin kısaltılması. dünyada en çok bilinen ve bence en lezzetli bira türlerinden biri. bu tarz, ingilizlerin, hindista'a gemilerle bira gönderirken bozulmasını engellemek için içine daha fazla şerbetçiotu eklemesiyle ortaya çıkmıştır aslında. yoğun şerbetçiotu aroması, meyvemsi tadı ve acı bir bitişe sahiptir. ancak amerikalılar buna öyle bir dokunuş yapar ki artık IPA'dan çok american IPA tarzı bilinir ve konuşulur oldu. orta derecede güçlü ve hafif yüksek acılığa sahip bir bira türüdür. alkol oranı ise %5.5~%7,5 arasında değişir. micro breweylerin en çok ürettiği tarz olarak da bilinir.
Pale Ale tarzına ufak bir amerikan dokunuşu olur kendileri. düşük, orta açılıkta ve %4,5~%6,2 oranında alkol derecesine sahip bir biradır. kendini hissettiren serbetçiotu aromasının yanına hafif baharat tatları eşlik eder.
- double american IPA / imperial IPA
alışılagelmiş IPA tarzına daha farklı bir dokunuştur double IPA. daha yoğun şerbetçiotu aroması, sert bir acılık ve lezzettli bir bitişle selamlar sizi. IPA tarzına alışık olmayanlar için bariz (doğrusunu söylemek gerekirse oldukça fazla) bir acılık baskın olsa da, IPA sevenlerin zamanla bu tarza geçiş yaptığı da tartışılmaz bir gerçektir. eğer bir gün buna denk gelirseniz kesinlikle bir şans verin. özellikle amerika'da bu tarzı üreten oldukça fazla yerel/local üretici bulunmakta. bu arada alkol oranı %7,5~%10 skalasında gidip gelmektedir.
biraya aşına olan bünyelere maltın verdiği tat her ne kadar tanıdık gelse de, kremsi bir dokuya sahip, amerika topraklarında doğmuş ALE tarzı bir biradır. genel ALE stilinin genel özelliklerini barındırsa da gevrek tatlar kendini çokça belli eder. bütün bu özelliklere ragmen kolay içimli, alkol oranı nispeten düşük (% 4,2 ~ %5,6) bir biradır.
klasik AMBER ALE tarzına yine klasik bir amerikan yaklaşımı maltın bütün karakteristik özelliği temelini oluşturur bu biranın. gövdeli malt tatları ve kehribar notaları bizi orta amerika'ya güzel bir seyahate çıkarır. alışması ve tüketmesi biraz zor bir biradır kendileri. bu yüzden seveni olduğu kadar sevmeyeni de vardır. orta acıklıkta ve alkol oranı %4,5 ~ %6,2 arasındadır.
her ne kadar gözümde bir biraz tarzı olarak görülmese de özellikle california bölgesinde yoğun olarak rağbet gören bir (sonradan çıkma) bira çeşididir diyebiliriz. LAGER-ALE arası bir bira olarak nitelendirilmekte. genellikle micro breweryler tarafından denense de amerika gibi bir kıtada yoğun bir talep alabileceğini zannetmiyorum. özellikle IPA'nın bulunduğu bir ortamda şansı oldukça az diyebiliriz içimi kolay ve alkol oranı % 4,5 ~ %5,5 arasındadır.
ingilizlerin dünyaya armağanı olan BROWN ALE tarzına, amerikan şerbetçiotu ekleyerek stil karmaşına yol açan bir amerikan buluşu diyebiliriz bu tarz için. kavruk malt tadına çikolata ezgileri eşlik eder ki bu da herkesin (özellikle bir amerikalının) her zaman tercih edeceği bir bira diyemeyiz. yine de ingiliz atalarına saygı duruşu niteliğinde bir çok örneğini bulmak mümkündür. (% 4,3 ~ %6,2)
tam bir amerikan çılgınlığı desek yanlış olmaz. halk arasında bira şarabı olarak da bilinen bu tarz yoğun alkol oranına (%8 ~%12) ve soğuktan ziyada oda sıcaklığında içilen bir tarza sahiptir. mal, şetbetçiotu, baharatlı notalar derken aradığınız her şeyin bir karışımı gibi görünse de içildiğinde kndisini çok kolay belli eder. içilebilirlik açısından ne yazık ki başarılı olmasa da buna karşın limitleri zorlayan her özellik bu birada mevcut. denenesi..
to be continued..