Herkese merhabalar,
Gocmen vizesi ilen gelenlerin ilk tecrubelerini paylasmasi gelecekler icin cok onemli. Ozellikle cocuklu ailelerin cocuklardan arta kalan kisitli zamanlarda yapacaklari fazladan islemler icin (asilar, sigorta, okul vb) aradiklari bilgiye hizla ulasmasi daha da onemli. Bu sebeple tecrubelerimizi aktarirken cocuklar kisminda detaya girerek, diger kisimlarda kliselere kacmadan anlatmaya calisacagim. Tecrubem ihtiyaclara deginmiyorsa, yaziyi kisa tutmak icin elimden geldigince deginmeyecegim. Konu basliklari zaman cizelgesine esas tecrube zamanlarina gore ilerleyecek. Faydasi olacagini biliyorum, ihtiyaci olan herkese ulasmasi dilegiyle.
Ozet Profil Bilgisi:
Turkiye is tecrubemle baslamak gerekirse 9 yil silahli kuvvetler, 1 yil ozel tersane (askeri projeler) olmak uzere 10 yillik is tecrubem vardi. 2015-2017 yillari arasinda Kuzey Karolina’da muhendislik alaninda yuksek lisans egitimimi tamamladim. TSK’dan ayrilmaya karar verdigim aylarda hayatimda ilk defa GC’a basvurdum ve ayrilma surecim devam ederken GC ciktigini ogrendim. Gidersem lazim olur diye, kart cikmis olmasina ragmen, ozel sektor tectubem olsun diye, kisa sure de olsa ozel sektorde calismak istedim. Ve bunun cok faydasini gordum. Amerika’da calismak istedigim alana (IT) yonelik kurslari Turkiye’de iken online (coursera-udemy) aldim. Ozel tersane’de muhendis kadrosunda calistigim surede aldigim kurslari (ileri seviye excel haric) kullanma firsatim pek olmadi. Mulakat deneyimlerde bundan sonraki kisimlari aktardim, Simdi gelmeden yaptigim hazirliklar kismina gecelim.
Gelmeden Once Yaptigimiz Hazirliklar:
Dallas’ta aile bireyimiz oldugu icin nereye yerlesecegimiz konusu belliydi. Nerede oturmaliyiz sorusunun cevabini hem yasayandan hem de forumdan faydalanarak belirledik. Kalacak yerden sonrasi yapilacak is. Turkiye’de iken skype’den abd numarasi kiraladim. ABD standartlarina uygun resume hazirlayip, linkedin-indeed-glassdoor platformlarinda konumumu yerlesmeyi dusundugum yer olarak degistirdim ve is basvurularina gelmeden bir ay once basladim. Basvurdugum islerde aldigim donusler oldu ve Turkiye’de iken telefondan is gorusmelerine basladim. Bu isler tabi her zaman IT alaninda degildi. Bazi islere sirf mulakat tecrubesi olsun diye basvurdum. Ucaktan indigim gun ve hafta yuzyuze mulakatlarim vardi ama jetlag ve is konusundan once evi halletmem gerektigi icin gorusmelere gitmedim. Turkiye’deki mobil bankacilik hizmetlerine yurtdisindan kesintisiz erisim icin sms dogrulama yontemlerini mumkun mertebe degistirdim. E-devlet erisimim olacagi icin hat iptallerini abd’de yapmaya karar verdim ve oyle de yaptim. Cocuklar icin basta olmak uzere 8 bavuldan 1’ni ilac olarak ayarladim. Ancak ilaclari daha sonra 8 bavula grup grup dagittim. Her gurupta agri kesici, ates dusurucu ve antibiyotikler vardi. Riski dagittik/paylastirdik yani. Buyugu 3 yasinda iki cocukla amerika seruvenine adim attik. Ucak yolculugumuzu da forumda paylasmistim.
Ucaktan Inince Ilk Gunler:
Geldigimiz hafta uyku duzenini abd saatine uydurmakla gecirdik. Cocuklari saat saat kaydirarak 4-5 gunde buranin gece-gunduzune ancak adapte ettik. Ilk gunlerde cocuklar sabah 3-4 gibi uyuyup aksama dogru uyaniyorlardi . Banka hesabi icin ilk bir BofA subesine gittik. Turkiye’nin gri listede olmasi nedeniyle hesap acamayacaklarini belirttiler. Daha sonra Wells Fargo’ya (WF) gittim. Kuzey Karolina’da iken hesabim vardi. O hesabi buldu ve aktive edip adresimi guncelledi. Hesabi bulmasini beklemiyordum cunku o zaman SSN’im yoktu, gri pasaport ve J-1 ile gelmistim. Neyse, secured kredi kartlari olmadigi icin WF’den kart istemedim. WF’den cikinca BofA’nin başka bir subesine gidip WF’nin hesap acilis evraklari ile hesabi acip secured kredi kartina basvurdum ve aldim. Haftasonu bir gunde belirledigim 5 apartman kompleksini gezdik. Begendigimize basvuruyu kefil (garantor) ile yapip kabul edildik. Tum kefalet islemleri online ofise gelmesine gerek yok. Ekstra deposito istediler sorun etmedik, verdik. Inisimizin 8. gunu tuttugumuz daireye tasindik. Daire giris kati, cocuklu ailelere kesinlikle giris kati tavsiye ederiz. Buradaki apartmanlarin ses durumu malum. Bir de buyukce cevrili bahcemiz var. Cocuklar ve bizim icin cok guzel oluyor.
Daire icin temel esyalari ve esimin suanki aracini yine kefilimiz de olan aile bireyimiz sagladi. Ev ve araba tamam olunca ben is basvurularina kaldigim yerden devam ettim. Ayrica ehliyet kursu telefondan aldik. Bircok eyalette gecerli: https://www.aceable.com/drivers-ed/. Bu kurs bitince bir kurs daha var ama o daha cok yasanmis hikayeler uzerine. Bu iki kurs sertifikasi ve gerekli belgelerle ehliyet almaya gittik o konuya ilerde deginecegim.
SSN ve GC’lar:
SSN’lerin hepsi 2-3 haftada sorunsuz geldi. GC’larin ikisi 6-7 haftada, benimki 9-10 haftada geldi. Buyuk cocuga is biyometrik randevusu geldi. Bu randevuyu kacirmamak cok onemli, cunku gelen kagitta randevuya gelmezseniz karttan vazgectiginiz varsayilacak, tekrar yapacaginiz başvuru degerlendirmeye tabi tutulacaktir ibaresi mevcut. Kaciranlardan duyduklarimiz da bunu destekler nitelikte.
Cocuklarin Asilari:
Cocuklarin asilarini bulundugunuz eyaletin health and human services ofislerinde sigortaniz yoksa cuzi miktar karsiligi yaptiriyorsunuz. Ilk asida bizim de sigortamiz aktif degildi. Unganlardan aldiginiz kagitla gidip mevcut asilari isletiyorsunuz. Randevuyu 1 ay onceden almak lazim cunku en erken 3-4 haftaya ancak randevu bulabildik. Asi takvimi tam uymasa da epey benzer. Devlet ofisleri oldugu icin sizin adiniza takip etmiyorlar. Sizin takip edip randevu almaniz gerek.
Sigortaniz oldugunda ise pediatri doctor ofislerinden sizin sigortaniz ile calisan bir tane bulup, asi bulundurup bulundurmadiklarini sormak gerekiyor. Bazi pediyatrist doktorlar asi tasimiyorlar. Tasiyanlar ise ozel olduklari icin sizin adiniza takip ediyorlar. Ayrica krese baslamak icin de yine cocuk doktorunuzdan asi kaydi ve muayene belgesi istiyorlar. Onlari da cocuk doktorunuzdan temin ediyorsunuz.
Saglik Sigortasi:
Saglik sigortasi icin başvuru sarti SSN olmasi. Yeni gelen gocmenler başvuru doneminden bagimsiz olarak istedikleri zaman basvurabiliyor. Resmi adresi www.healthcare.gov. Yilin bitmesine 6-7 hafta kalsa da 2022 icin basvuruyu yaptim. Sonuc cocuklar Medicaid basvurusuna uygun, yetiskinler degil. Duyduklarimiz da genelde boyle. Cunku hamile kadin ve cocuklari koruma kanunu kapsaminda, hamile kadinlar ve cocuklar hicbir sartta saglik sigortasiz kalmiyor. Yetiskinler ise calisip sigortasini satin almak zorunda.
Ben ilk isime geldigim ay girdigim icin hem bize hem de cocuklara saglik sigortasini isyerimden aldim. Cocuklar ilave 7 dolara geliyordu, Medicaid basvurusu yapmadim o yüzden. Calistiginiz sirketin ilgili saglik sigortasi sirketle anlasmasina bagli olarak odemeleriniz ve sigortanin kapsami degisiyor. Ornek vermek gerekirse, ilk calistigim sirkette 2K/4K deductible pakete 2.1 birim dolar oderken, simdiki sirkette 0 deductible pakete 1 birim oduyorum.
Ise Baslama:
Ilk basta hedefledigim alanda ve pozisyonda baslamayi beklemiyordum cunku o alanda egitim sertifikalarim olsa da tecrubem hic yoktu. Tecrubemin oldugu alan savunma sanayi, orada calismak için de guvenlik belgesi sart, onun icin de vatandaslik. Turkiye icin halen gecerli guvenlik belgem var ama onun da burada hicbir faydasi yok. Vatandaslik icin orduya yazilmayi istemiyorum. O hayati sevsem zaten TSK’dan neden ayrilayim? Bu sebeple vatandas olana kadar, yeni bir alanda ve iyi bir ucrete calismanin tek yolu benim icin IT sektoru. Ama ona giden yolda da tecrubemin olmasi gerekiyordu.
Alana yakinsayan bir alanda calisip alanima gecmek icin geldigimin 3. haftasinda allstate sigorta sirketinde auto claim’lerin kayit altina alinmasi isinde calismaya basladim. Amerikali isverenlerin burada is tecrubesi olan veya halihazirda bir yerde calisan birini ise alma istekleri abd’de hic calismamis ve halen calismayan birini ise almaktan daha fazladir. Bu sebeple ilk isim her turlu gecici olacakti.
Ilk isimde 3 aydan az calistim cunku is basvurularina hic ara vermedim. Bazi mulakatlar mesai içinde oluyordu, arabaya gidip arabadan goruntulu gorusme aciyordum. Kiyafet ve arabada olmam nedeniyle ozur diledigimde hic afra tafra yapan da olmadi. Cunku kimsenin derdi nasil gorundugun degil, nasil calisacagin.
IT sektorunde, askeri ve sivil alanda faaliyet gosteren bilinen bir sirkete basvurumu yapip donus almam ise abd’ye geldikten 2 ay sonra gerceklesti. Ucuncu tur mulakattan sonra is teklifini ilettiler kabul ettim. Yalniz savunma sektorunde de olduklari icin tum onceki calistigim pozisyonlari dogrulamak istediklerini illetiler. Tabi dedim, tersanedeki mudurumun ve halen gorevdeki eski komutanlarimdan birinin iletisim bilgilerini de verdim. Anlasmali olduklari avrupadaki insan kaynaklari araci sirketinden turk bir kadin, verdigim telefonlari tek tek arayip, eposta ile dogrulama formlarini iletmis. Bu kisma neden girdin derseniz; “resume’de salla gitsin, kim ulasacak” diyenleri dikkate almayin. Telefona da epostaya da ulastilar. Dogrulama islemleri de tamamlaninca amerika’ya geldikten 3.5 ay sonra IT alaninda, bildigim bir sirkette calismaya basladim. 1 yila yakin suredir de ayni yerde calismaya devam ediyorum.
Ehliyet:
Bende Kuzey Karolina ehliyeti var ama J-1 vizem 2 yildi o yüzden expired. Texas’ta olunca başka eyaletin expired ehliyetini sil bastan yeniden alman gerekiyor. Ben de esimle bastan ehliyet alacagim yani.
Kurslari bitirip 1 ayi da doldurunca, randevu kovalamaya basladik. Bir tane yakalayip gittik ama bize permit verdiler. Dedim direksiyon sinavi ne olacak, onun icin ayrica randevu almak lazim dediler. Randevu kovalamak ayni vize randevusu kovalamak gibi girip girip bakmak lazim. Bir tane yakaladim. Esime de hazirlik olmasi icin haftasonu direksiyon sinavina girecegimiz dmv nin etrafinda esime 1-2 tur araba surdurdum. Tam tutturamasak da sinav gunku rotaya yakin rotada surmusuz. Sinav gunu 2 cocukla gittik sinava. Esimin ingilizcesi o zaman iyi olmadigi icin ben de cevirmen olarak girmek istedim. Ama cocuklar da oldugu icin gorevli kabul etmedi. Once ben girdim gectim, sonra esim girdi gecti. Tek seferde ikimiz de ehliyete kavusmus olduk. Esim bazi komutlari tam anlamamis, gorevli madam madam diye uyarmis ama oradan kirilan puanlara ragmen 82 ile gecti. Beni de ayni puanla gecirmis orasi ayri
Cocuklarin okul ve kres isleri:
En buyugu 4 yasindan kucuk iki cocukla gelince, devlet okullarindan ücretsiz faydalanmak her bolgede mumkun olmuyor. Bizim icin de mumkun olmadi. 1 Eylul itibariyle 4 yasindan buyuk cocuklar devletin pre-K siniflarina ana dilleri ingilizce olmadigi icin aliniyorlar. 4 yas alti ise her bolgede mumkun olmuyor. Bu yüzden cocuklar icin kres baktik. Bekleme listesi icin gorustugumuz bir Montessori okulunda esime is teklif edip cocuklari da ücretsiz kayit etmeyi teklif ettiler. Kabul ettik ve esimin isi cocuklarin kresi tek seferde cozulmus oldu. Cocuklar ingilizceyi hizli ogreniyor diyorlardi dogruymus, dert edecek bir konu degilmis hakikaten.
Araba Alma:
Ilk araba kolayca halloldu ama ikinci araba lazim. Ben geldigimizin 3. ayinda ikinci araba icin Hertz Car Sales den krediye basvurdum onaylanmadi. O yüzden modeli biraz dusurup pesin para bir sedan aldim ayni yerden. Turkiye’de de kiralama sirketinden araba alip memnun kalmistim cunku bakimlari zamaninda, hasari yetkili serviste yapiliyordu. Facebook, craigslist’e guvenemiyorum, carmax var ama fiyatlari piyasanin ustu. Tabi biz de akilliyiz ya rental car satin alip, guvenilir arabaya ucuz binecegiz. Bu kadar akilli olmanin da bir bedeli var tabi, odetirler.
Arabayi hertz’den online ayirttim gunu geldi gittim baktim, Carfax’e baktim temiz aldim. Arabayi 2 ay kullanmadim bir gun yolda motor devri ve sanziman sacmaladi. Elle vites atiyorum ama devir yukselmiyor. Biraz daha gittim araba stop etti. Irakli ustami aradim, dedi getir yarin bakalim. Ikinci vitesle eve, ertesi gun de ustaya gittim. Motor hava filtresini temizleyelim belki duzelir belki dedi, temizledi. Tabi motoru biraz sokunce baktim renk renk her parca isaretlenmis, dedim bu sok-tak degil mi, evet dedi. E Carfax tertemiz? Neyse araba duzeldi ama bu seferde park halinde motorda titremeler basladi. Iade edeyim diye arastirdim. Ne goreyim tonla sikayet, hertz mertz ama dolandiricidan farklari yok. Kara kara dusunurken dolu felaketi bolgemizi vurdu ve araba perte cikti. Full coverage oldugu icin piyasa degerini 2 gunde hesabima yatirdilar. Arabadan da temizce kurtulmus olduk.
Tekrar araba lazim ama dersimi de aldim, artik o kadar akilli degilim. Kredi skorum da olustu. 720 kusurdu. O yüzden kesinlikle 0 araba alacagim dedim. Ikinci el alacaksam da certified olanlardan carmax yada dealership’ten alirim dedim. Sifir araba aldim. Kredim WF’den dusuk sayilabilecek bir oranla onaylandi, geri kalan alayindan red yedim. Full time calismama ve kredi skoruma ragmen kredi gecmisime dayanarak reddettiler. WF’da 2015 ten beri musteri gorundugumden sanirim onaylandi. Ally den reddedilip WF’den onaylanmama dealership bile sasirdi.
Sonuc:
Geleli 15 ayi gecti, ilk tuttugumuz dairede, okul durumlarinin da etkisi ile, oturmaya devam ediyoruz. Semti ve insanlarini cok sevdik. Standard amerikan kosturmasina ayak uydurduk, kostur kostur yasiyoruz. Bir gun olsun, neden geldik duygusuna kapilmadik. Kari koca devlette calisan genc insanlardik, evet is hayati bu kadar yorucu degildi ama gelecege dair umutlarimiz azalmis, cocuklarimizin gelecegine dair endiselerimiz ise artmisti. Goc etme fikrini de tetikleyen bu oldu. Tabi bu bizim dusuncemiz, yoksa herkes nerede mutlu ve umutlu ise orada yasamali, saygi duyariz.
Simdilik bu kadar, yeni yilin herkese istedigini vermesi dilegiyle…