Tespit ettiğim bir detayı sizlerle de paylaşmak istiyorum.
Değerli metallerden, ulaşıma, gıdadan, tekstile, inşaattan, teknolojiye kadar, kısacası üretimden-hizmet sektörüne kadar "döviz endexli fiyat artışı" yapılan bir ülke de bütün toplumun maaşları yerel endexli ve hiç kimse bence bunun farkında bile değil.
"asgari ücret çok az" farkındalığından bahsetmiyorum, bahsettiğim bambaşka bir farkındalık seviyesi.
Bir sistem düşünün ki; size sattığı her şeyin fiyatını döviz artışı ile normalleştiriyor. Fakat size sattığı ürünü, satın alacağınız araç (yani maaş) her zaman "YEREL ENDEX DE" kalıyor. Ve toplum asla "bu nasıl oluyor yahq" demiyor.
Bir örnek ile açıklayayım.
(Verdiğim örneği her meslek grubuna örnekleye biliriz, formül değişmiyor...)
Ben Türkiye'de veteran statüsünde bir yazılımcıyım. (Yazılım da rütbe sistemi vardır junior developer > developer > senior developer > principal / veteran developer)
Benimle aynı seviye de bir yazılımcı, ABD'de saatlik 55$ maaş alıyor. (bazı eyaletler de saatlik 65$ olduğunu okudum...) Aylık 6050$ yapar.
Yani bu da Türkiye'de beni istihdam edebilecek kapasite de bir şirketin olmadığı anlamına geliyor.
Çünkü bana aylık 90.750 TL maaş ödemesi gerekli.
(Neredeyse padişaha yetişecek maaşım...)
Peki bu mümkün mü?
Elbette!
Neden olmasın? Çünkü ben herhangi bir teknoloji, gıda veya giyim mağazasına, hatta bunları bırak pazara gittiğimde dahi, alacağım her ürüne zam geldiğin de bana söylenen "dolar arttı, benzin fiyatı arttı, bunu üreten tüm mataryeller de doğal olarak fiyat artışından etkilendi) dendiğinde hemen de ikna olup kabul ediyorum.
Çünkü adam yüzde yüz haklı öyle değil mi?
Bu durumda her şey dövize endeksliyken, neden maaşlarımız söz konusu olduğunda yerel fiyata tabi tutuluyor? Interesting...
Bu formule göre padişahın bile hakkı yeniyor... Yazık ya en çok da ona üzüldüm.
Peki toplumun bunu sorgulamama sebebi sizce nedir?
Yorumlar da tartışalım isterim.