@vartorian dun 2.66’dan aldim hafif bir artis var ama hala cok guzel fiyatlar.
Kira konusunda yine ne New Jersey’in pahali oldugunu dusunuyorum; ben 1br apartmanimiza $2,080 oduyorum, ayni komplekste 2br’lar en az $2,700’den basliyor.
$1,700-1,800 bandinda 2br bulmak baya baya zor burda. Buyuk ihtimalle vardir ama sizin kiraladiginiz apartmanin standartlarina kesin yaklasamaz. Ben cok da oyle upscale bir komplekste degil, baya siradan ama guzel bir apartman kompleksinde kiraliyorum.
Bu sabah benzini $2.559’dan aldim NJ, Union Costco’da.
Bu Subat 2022’den itibaren tuttugum benzin kayitlarindaki en dusuk tutar suana kadar. Son 2.5 yilin en dusuk tutari.
Benzin baya dustu. $2.559/gal New Jersey icin baya guzel bir rakam.
Bugun benzini $2.679’dan doldurdum NJ’de costco’dan.
Subat 2022’den beri butun benzin alisverislerini kaydediyorum ve bu fiyat subat 2022’den beri en dusuk fiyat suana benim aldigim.
Daha once aralik 2022’de $2.779 ve Ocak 2024’te $2.719 en dusuk aldigim benzin olmustu. $2.679 cok iyi bir fiyat.
Ben benzini hep costco’dan aliyorum.
Simdi kayitlarima baktim da aldigim en pahali benzin de haziran 2022’de $4.819 ile olmus yine Costco’dan.
Ben asagidaki kredi kartlarina sahibim, hangisini neden tutuyorum yazayim, ilgilenen arkadaslarin ihtiyaclarina gore limitli ama bilgilendirici olabilir;
Artilari; yok.
Avantajlari: yok. Cash back bile vermiyor. Zaten ben ayda $5-10 falan harciyorum bundan sirf kart acik kalsin diye.
Dezavantaji: o da yok. Kart iste.
Artilari: Costco membership karti tasimak zorunda kalmiyorum, ayni bilgiler kartin arkasinda da var.
Avantajlari: Costco’dan yaptigimiz alisverislerde %2 gold membership uzerine %2 daha cash back veriyor. Biz de buyuk aylik alisverislerimizi hep costco’dan yaptigimizdsn baya avantajli oluyor. Ayrica ben benzini hep costco’dan aliyorum, orda da %4 cash back veriyor ki bence harika. Restoranlarda da %3 cashback veriyor, yine guzel cok. 9/10 bence.
Dezavantajlari: yok ama sanirim karti alabilmek icin costco member olmaniz gerekiyor ki zaten costco uyeligi basli basina verdiginiz paraya degen birsey.
Avantajlari: Supermarket alisverislerinde %6 cash back. Bu mukemmel bir sey. Biz Trader Joe’s, Superfresh, Lidl ve kuzey NJ’de istanbul supermarket var turk urunleri icin onlarin hepsinde bunu kullaniyoruz, geciyor. Yuzde 6 cashback harika bir sey. Tek sikinti nedense Walmart ve Target’ta gecerli degil cash back. Ama biz zaten ne walmart’a ne de target’e gidiyoruz genelde. Wegman’s da ve whole foods’da da gecerli sanirim ama pahali olduklari icin cok da tercih ettiginizi soyleyemem. Bir de netflix gubi uyelikler de yuzde 6 cashback, gamepass dahil.
Dezavantaji: $95 yillik ucreti var ama benim acimdan zaten iki ayda cashback yillik ucreti oduyor. Bir de ben suana kadar amex kabul etmeyen yer gormedim ABD’de.
Diger bir dezavataji da %6 cashback’in bir limiti var. Biz o limiti genelde eylul gibi doldurmus oluyoruz.
Artisi: Cok onemsiz belki ama kartin bir havasi var. Kart altin renkte, metal. Insan ister istemez hava atiyormus gibi oluyor. Evet iyi bir huy degil ama yalan soylemeyeyim bir gururunu oksuyor insanin.
Avantajlari: dedigim gibi supermarkette 4x puan veriyor. Bir de Haziran’da Portekiz’e gittik. Orda araba kiraladim, sigorta yaptirmaniz gerekmiyor bu kartiniz uzerinden kiralarsaniz. Kiralik arabaya otomatik bedava sigorta yapiyorlar. Benim kiraladigim araba gunluk €30’du, sigorta gunluk €55 dedi kadin, yok canim gerekli degil ben amex gold sahibiyim sigortam otomatik geliyor dedim. €550 masraftan kurtardi beni. Bir de birikeb puanlarinizi travel icin (ucsk bileti, araba kiralama) falan kullanirsaniz puanin degeri artiyor. Karti aldigimizda 80,000 puan kampanyasi vardi. Nakite cevirsem sabirim $560 falan ediyordu ama ben ucak bileti ve araba kiralama yaptim Amex sistemi uzerinden bu puanlarla, 80,000 puan $800’a falan geldi. Eger seyahat ediyorsaniz sik, mantikli bir kart. Bir de bir kac kredit var belli yerlerden yemek yemeye, belli otellerde kalmaya falan ama cok kullanmadim acikcasi.
Bir de amex blue ve gold icin birlikte yazayim, amex’in kampanyalari oluyor. Atiyorum Rayban’de $250 harcarsa. $50 geri veriyor falan. Baya ise yariyor o kampanyalar eger zaten hali hazirda alisveris yapmaniz gerekiyorsa. Bir de kartin bir limiti yok (tabi kesin onlarin tarafindan bir limiti vardir da, oyle geciyor iste. Diger kredi kartlari gibi size bir limit soylemiyor - yine de gidip kartla araba alabileceginizi sanmiyorum)
Dezavantaji: yillik ucreti $250. Ben suana kadar 4 senelik ucreti kadar kar ettigim icin cok da onemli degil diye dusunuyorum.
Avantaji; bu magazalardan yaptiginiz alisverislerde %5 cash back veriyor.
Dezavantaji: yok. Uyelik ucreti yok zaten. Cuzdanda yer kapliyor sadece. Sadece TJ Maxx’te falan kullanilacak bir kart o kadar.
Bizde sadece bu 5 kart var. Hepsi de cok yararli (polish kart haric. O bi seye yaramiyor)
Anneme Turkiye’ye her ay duzenli olarak sabit bir para gondermek istiyorum. Bir cesit aylik gibi. Buyuk bir miktar olmayacak.
Her ay wise ile vs komisyon odemektense acaba burdan bur BofA hesabi acayim, debit card cikartayim; o karti anneme yollayayim, o da TEB atm’sinden dolar olarak cektirsin bozdursun diye dusundum. Sizce boyle bir yol izleyebilir miyim?
benim adima olan banka karti her ay duzenli sadece Turkiye’de kullanilacagi icin banka „noluyoruz” der mi? Bilgilendirmem gerekir mi amacimi? Yasal bir sikintisi var midir bu durumun?
Diyelim ben her ay hesabima x+10 dolar koydum. Anneme de her ay x dolar, direkt dolar olarak cek dedim. Her ay o x dolari cekmek icin gereken ucret ne kadar olur? BofA islem icreti aliyor mu? (Internet sitesinde %3 aliyor diyor ama tam emin degilim)
Bilgisi olan, bu sekilde islem yapmis birisi varsa bilgi verebilirse cok sevirim.
Tesekkurler
Iyi gunler;
ABD vatandasligina basvurma vaktim geldi. Durumum tek bir konu disinda cok basit ama bir konuda bilgi almak istiyorum;
2008 yilinda 19 yasimda iken Alaska’da Work and Travel ile calisiyorum. Calistigim otelde bira icerken yakalandim. Polis mahkeme icin “ticket” yazdi - tutuklanma olmadi.
Daha sonra ticket’da belirtilen gun ve saatte mahkemeye ciktim. Yargic ingilizcemin yeterli olmamasi nedeniyle davayi bir kac hafta erteledi ve bir avukat ile anlasmamizi istedi. Eyaletin sagladigi bir “free public defender” davami ustlendi ve sonraki mahkemeye kendisi katildi, bizi savundu (ben bu ikinci durusmaya telekonferans ile katildim)
Ikinci durusmada da karar verilmedi ve ileri bir tarihe ertelendi, bu arada benim ABD’den ayrilma surem gelmisti (WaT vizeleri sureli malum) ve Turkiye’ye dondum. Email uzerinden free public defender ile mahkeme surecini takip etmeye calistim. Kendisinin bana en son soyledigi “conviction almadin, mahkeme iptal edildi, ne suclusun ne sucsuz, endiselenmene gerek yok” gibi birseydi - malum 16 sene gecmis ustunden ve o zamanlar ingilizcem suanki gibi degildi.
Ben daha sonra Alaska court record’a online olarak baktigimda adim soyadimla arattigimda benim “Case”in closed oldugunu ve warranty issue edilmedigini gormustum.
Yani kisacasi davam sonucunda bir sonuc cikmadi, suclu ya da sucsuz bulunmadim ve dava kapandi.
Suanda ayni sisteme girip adim soyadim ile arattigimda artik hic bir sey cikmiyor. Eskiden google’a adimi soyadimi yazdigimda google’da bile gorunuyordu ama artik hic bir sey gorunmuyor (adim ve soyadim sadece bende var, soyadim nedense sadece bizim ailede var). Malesef avukat ile butun yazismalarim eski email adresimdeydi ve o adres inaktivite yuzunden kapatilmis yani mahkeme ile ilgili hic bir bilgiye sahip degilim artik. Ticket no ya da case no’yu da bilmiyorum artik bu sebepten (dedigim gibi 16 yil gecti ustunden).
Kisacasi; Alaska’da underage drinking yuzunden mahkemeye ciktim; be suclu ne de sucsuz bulundum ve mahkeme kapandi. Kayitlara ya da herhangi bir bilgiye online olarak da ulasamiyorum.
Bu durumda N-400 formunda daha once hic suc islediniz mi kismina ne yazmam, nasil bir belge sunmak gerekir?
Tesekkur ederim yardimlariniz icin.
Merhabalar,
2021 agustos’ta ABD’ye ilk girisindem sonra vakit geldi catti, vatandaslik basvurusu icin.
Benim durumum baya siradan, ama uc tane sorum var isi saglam tutmak icin yanit verebilen olursa cok sevinirim; ama ilk once kisisel ozetimi geceyim;
Es durumundan yesilkart sahibiyim. 2021 agustos 16’da ABD’ye girdim. Kisa Turkiye ve avrupa tatilleri disinda (toplam 2 ay’dan azdir) hep ABD’deydim. Calisiyorum.
Sorularim;
Bu durumda N-400 formundaki “have you ever served in, be member of, assisted, or participated in any military or police unit” sorununa evet mi hayir mi demeliyim?
Bir diger soru ise “have you ever received any weapon training, paramilitary training or other military-type training” sorusu. Dovizle bedelli yaptigim icin kisla egitimim olmadi tabi, ama bir kac saat suren online bir egitim yapmistim, o military-type training olarak sayilir mi?
(Benim icimden gecen bu iki soruya da hayir demek gerektigi ama emin degilim)
Ama simdi bu vatandaslik formunu doldururken bahsetmem gerekiyor mu bu olaydan? Kisaca polis bana mahkeme tutanagi yazmisti yakalayinca. Mahkemeye ciktim ama dava uzadi bir kac celse. Sonra da dismiss olmus, bir sonuc aciklanmamis ve dava kapanmis.
Yani doldururken 2021 temmuz ayinda nerdeydim, ne is yapiyordum falan yazmam gerekiyor mu?
Cok tesekkurler vakit ayirdiginiz icin
Iyi gunler herkese,
Haftaya vatandaslik prosedurlerini baslatmaya hak kazaniyorum (buyuk ihtimalle).
Abd’ye 16 agustos 2021’de giris yaptim. Yesil kartim es durumundan. 16 haziran 2024’tr uc sene dolmus olacak. Sanirim 90 gun once’den basvurabiliyoruz bu da 17 mayis 2024 oluyor sanirim.
Ama soyle bir durum var; haziran’in 2-16si arasi ulke disina cikacagim tatile.
Basvurumu bu tarihten once yapmam sorun.l olur mu? Mayis 17 ile haziran 2 arasinda yoksa garantiye alip donunce mi baslatayim islemleri? Cok sikinti degil alt tarafi bir ay gecikme olacak, sadece heyecanlaniyor insan.
Bir de aslinda yaniti biliyorum sanirim ama yine de sorayim; bu uc yil icinde yaklasik 1 ay kadar abd disinda bulundum; (20 gun turkiye, 6-7 gun birsey de avrupa). Bu 90 gun kuralini uygularken bu yurtdisindaki 1 aylik surec goz onune alinmiyor degil mi?
Tesekkurler
Muayene isini New Jersey icin de ben soyleyeyim. Detayli bir muayene yok, 2 yilda bir emisyon olcumleri yapiliyor, gecince cama bir sticker yapistiriliyor. (Sanirim sifir araclarda ilk 5 yil yapmak gerekmiyor yanlisim yoksa, belli bir yas ustu -30?- araclarda ise sanirim her sene yapiliyor)
Bu muayene ucretsiz. MVC’lerdeki bu testi yapan kisma goturuyorsunuz 15 dakikada bitiyor. Ben iki kere yaptirdim simdiye kadar sira baklemedim. Ama bekleyen var ki bazilari ozel (ruhsatli yine de) tamircilerde biraz para vererek yaptiriyorlar ama dedigim gibi ucretsiz versiyonu mevcut. Eger check engine isiginiz yaniyorsa sokmuyorlar bu muayeneye, yaptir gel diyorlar.
Ruhsat yenileme ise yillik yaklasik $50 ( en azindan benim 2015 Subaru forester icin. Belki daha pahali araclar daha pahalidir registration’da bilmiyorum)
Dun 2023 vergi iademizi doldurduk ve tatsiz bir surpriz ile karsilastik malesef. Sebep zorunlu saglik sigortasi.
Bu zamana kadar 2021 ve 2022 icin doldurmustuk ve her seferinde hem federal hem de eyalet vergilerinde geri odeme almistik. Acikcasi boyle olmasini tercih ediyorum, kafa rahatligi sagliyor. Bu sene 2023 iadesinde de federalden $250 kadar geri alacagimi zaten ongormustum ve oyle de oldu. Eyalet icin ise yaklasik $500 vergi borcum olacagini ongormustum ama malesef $1400 kadar odemem gerekecek (detaylarini girdinin son bolumunde anlatirim nasil ongoruyorum ve bu sene neden borclu cikacaktim kismini simdi can sikan konuya deyineyim sizin dikkatiniz dagilmadan)
Temmuz 2023 sonu itibari ile isimden ayrildim daha guzel bir firsat buldugum icin. Yeni sirketim ile de eylul 2023’de baslamak icin anlastim. Arada Turkiye’ye gelip tatilimizi aradan cikarttik. Bu sebepten eski sirketim ile olan saglik sigortam 2023 temmuz 31’de sona erdi. Biliyorsunuz burda yeni ise baslayinca saglik sigortasi bir kac ay gecikmeli basliyor. Eylul 5’te ise basladim, saglik sigortasi bu sebepten kasim 1’den itibaren basladi.
Megerse New Jersey’de saglik sigortasi sahibi olmak bir zorunlulukmus ve cezasi varmis.
Ben ve esim agustos-eylul ve ekim aylarinda sigortasizdik. Cok kafaya takmadim zaten agustosu Turkiye’de gecirdik. Iki aydan da olmeyiz dedim, haberim yoktu boyle bir zorunluluk oldugundan.
Vergi iadesini doldururken yaklasik $900 ceza kesti. Sanirim sebebi belli bir limitten fazla kazanmis olmamiz tam emin degilim.
Bilseydik esimin sirket sigortasina gecerdik o surec icin ama bilmediginizden hic ugrasmadik.
Sacma sapan bir durum oldu yani. Ha esimin sigortasina gecseydik yine uc ay icin $900 bir odememiz olurdu ama sigortali olurduk hic olmazsa.
Sistem sanirim bizdeki GSS gibi isliyor emin degilim. Mavi eyalet sorunu da olabilir, cunhuriyetci eyaletlerde boyle bir zorunluluk var mi bilmiyorum ama cok da sanmiyorum.
Yani $900 koymadi da, devlet haracinda Turkiye’de bunalmis ve kacmisken burda da ayni seye ugramak canimi sikti. Thanks Obama!!! 
(Ne kadar vergi iadesi olacak ve bu sene beden borclu ciktim konusuna gelirsek. Ben her sene sene basindan itibaren vergi durumumu bir excel yardimi ile kontrol ediyorum, takintiliyim bu konuda biraz. Yani daha sene basinda esim ve benim ilk paychecklerimiz geldiginde asagi yukari ne kadar vergi verecegim-vermem lazim biliyorum neredeyse.
Isin kisasi esimin sirketi nj vergisini nedense dusuk withhold ediyordu. Ben de is degistirdigim icin cok da kurcalamak istemedim ekstra withholding ile, neyse bu sene vergi borcu oderiz seneye sene basinda yeni W-4 ile hallederim kendi paycheckimden fazla withhold ederim demistim. Oyle de yapiyorum 2024 icin, bu sene de devlet bana borclu kalacak. Dedigim gibi ideal mi? Degil. Bosuna parayi orda yatiriyorsun ama benim icin bir nevi kafa rahatligi sagliyor. Cok da sorun olmuyor o yuzden benim icin)
Gun itibari ile guncel sabit giderlerimiz;
Kira: $2,022 (1br)
Cop: $25
Apartman fasiliteleri: $50 (gym ve havuz, zorunlu, yillik pesin odeniyor, $575)
Su: $50 (asagi yukari)
Elektrik: $100 (+-20)
Ev internet: $89 (verizon fiber 1gbit)
Cep telefonu: $205 ( 3 hat $90, gerisi iphone taksitleri, garanti, vergi etc)
Netflix: $24.51
Youtube Premium: $13.99
Xbox Game Pass: $18.12
Saglik sigortasi: $306 (sirketin sigorta plani BCBS)
Kopek saglik sigortasi: $62
Araba sigortasi: $227 (tek arac - Subaru forester 2015)
Ev sigortasi: $8 (tek sefer yillik $94 aslinda)
Giderler sabit bu; konum NJ.
Burdan sonra gelirleri yazacagim; ayiptir maas soylemek ama kimse kim oldugumu bilmiyor zaten, belki birilerine fikir verir;
Ben insaat muhendisiyim;
Ekim 2021-Mayis 2022 arasi - proje muhendisi - $69,000
Mayis 2022-Aralik 2022 - proje muhendisi - $73,000
Ocak 2023 - Agustos 2023 - yardimci proje muduru - $80,300
Eylul 2023-guncel - Yardimci proje muduru - $118,760 (sirket degistirdim agustosta)
Esim - grafik tasarimci;
Ekim 2021 - Kasim 2022 -issiz aktif is arayisinda
Kasim 2022-Aralik 2023 - 3d generalist -$65,000
Ocak 2024-guncel -3d generalist - $70,000
Cocuk yok. Kopek var.
Iyi gunler. Zaman geldi catti, 35e giriyorum haftaya. Askerlik tecilinde yolun sonuna geldim. Yil bitmeden dovizle askerligi aradan cikartmak istiyorum ama durumum biraz karisik, bilgisi olan varsa cok makbule gececek cunku mevduatta benim durumum hakkinda aciklayici birsey bulamadim.
2017 yilindan beri yurtdisinda yasiyorum. 2017, 2019, 2022 yillarinda askerligimi tecil ettirdim. 2017-2021 arasi Dubai’de bir firmada calistiktan sonra 2021’de ABD’ye yerlestim IR1 ile. Burada 2021-2023 temmuz arasi Dubai’de calistigim firmanin ABD bransi ile calistim (ayni ana firmaya bagli, iki firma. Biri BAE’de yerlesik digeri ABD’de yani ayni firma degiller). 2023 eylul’de de is degistirdim su an baska bir firmada calisiyorum.
Sanirim dovizle askerlik basvurusuna firmalardan alinmis calisma surelerimi gosteren mektup goturmem gerekiyor. Dubai’de calistigim firmadan aldigim bir mektup var zaten. Burdaki onceki firmamdan almadim ama istersem vereceklerdir.
Benim sorum, yurtdisinda 3 sene kurali sadece son calisma izni ile bulunulan ulke icin mi yoksa Dubai’yi de dahil edebiliyor muyum? Eger edemiyorsam yani ABD’ye yerlestigimde zaman sifirlandi ise burada daha 3 senemi doldurmadim.
Kisacasi 4 sene Dubai’de calisma izni ile kesintisiz calistim. 2021’de ABD’ye IR1 ile tasindim ve burada 2 senede iki ayri firmada calistim. Bu durumda nasil bir yol izlemem gerekir? Hazir yilsonu iken fiyat artmadan aradan cikartmak istiyorum bu isi acikcasi.
Eger yukaridaki durum sorun cikartacaksa ikinci senaryo burada 3 senemi doldurunca vatandaslik islemlerim baslayacak, sanirim 2024 sonu 2025 basi gibi ABD vatandasi olurum. Cifte vatandaslik durumunda calisma gecmisi olayi aranmiyor sanirim. Boyle bir durumda 2023 sonuda biten tecilim ile 2025 basinda ABD vatandasi olarak dovizle askerlige basvurmam arasinda gecen 1-1.5 sende ne gibi sikintilar dogabilir? Asker kacagi olarak gorunuyor olagim sonucta. Bu sure zarfinda kesin en az bir kere Turkiye’ye de giderim ben, gitmem gerekir. Asker kacagina dusmek daha sonrasinda dovizle askerlik basvurusunu etkiler mi?
Bu iki konuda bilgisi olan varsa cok sevinirim.
New Jersey (Linden) icin bizim aylik sabit harcamalarimiz icin bir guncelleme yapayim;
Kira: $2,046 (1Br apartman. Kira $2,021 ve cop $25. Her sene $575 senelik amenities fee var; havuz gym falan icin onu katmadim).
Su: $45 civari. Kiraya ek olarak geliyor.
Elektrik: Kisin $90-100, yazin $120-130. Ortalama. (PSE&G)
Ev interneti: $75 ( Xfinity. $15 modem kirasi dagil; sanirim 400mbit)
Mobil: $207 (T-mobile; 3 hat arti iphone 14pro ve 14 pro max taksidi -24 ay)
Arac sigortasi: $213 (Geico - arac 2015 Subaru Forester) tek arac.
Saglik sigortasi: $325 (Calistigim sirket uzerinden, Ben ve esim icin - BSBC)
Evcil hayvan saglik sigortasi: $65 (bunu her kopek sahibine oneririm kesin - Lemonade)
Uyelikler $60 civari (netflix, hulu bundle ve youtube premium)
Benzin: Aylik yaklasik $300 gibi. Benim is-ev arasi mesafe gunluk 75 mil gibi simdi is degistirdikten sonra. Ayda yaklasik 1,500 mil is icin yapiyorum nerdeyse.
Hepsini toplayinca sabit giderler yaklasik $3,500 civarinda.
Geri kalani cok kisisel, mutfak masrafi, ekstra harcamalar falan cok degisken kisiden kisiye, hatta bizim icin aydan aya baya degisebiliyor.
Ama ne olursa olsun o $3,500 aylik cebinizden cikiyor cunku sabit masraf.
Merhabalar.
Gecen ay is degistirdim, su an calistigim sirket yonetici pozisyonumda oldugum icin sirket kredi karti verdi bana. Kart Wells Fargo’dan. Uzerinde bizim sirketin logosu ismi falan var ama ayni zamanda benim de ismim var. Kartin limiti $15,000. Bu kart sirket karti olmasina ragmen benim kredi skorum uzerinde arti eksi bir etkisi olur mu?
Experian’dan baktim bu kart kayitlarinda gorunmuyor ama bu ayin basinda geldi kartim, yani daha erken de olabilir bilmiyorum. Sonucta bu karti odeyen ben degilim, evet benim adima ama kredi skorunda etkisi olamaz diye varsayiyorum ben.
Benim su an elimde 4 adet kendi kredi kartim var, toplam limit $11,500. Bunlar kendi kartlarim.
Baska bir konu da, benim kredi skorum fico olani 780 civarindaydi gecen aya kadar. Utilization’i hep %1-5 arasi turuyorum hesap kesiminde, tavsiye ederim. Sadece agustos’ta turkiye’ye gittik tatile, odeme disiplinimi bozdum, %13 kredi kullanimi ile girdim hesaplama donemine kredi skorum 738’e dustu bir anda ama sorun degil. Yine 1-5% disiplini ile kisa surede geri donecektir diye dusunuyorum, zaten kisa surede kredilik bir durumum yok cok sikinti degil acikcasi. Ama bilgi olsun arkadaslara, bir ay icinde bile olsa borc/limit oraniniz biraz artsa bile 40-50 puanlik dusus olabiliyor. Tabi benim kredi yasim 2 yil yaklasik o yuzden dusus bu kadar drastic olmus da olabilir
@yuzi35 surucunun yasi/ehliyet yasi, aracin degeri ve yasanilan eyalete gore belirleniyor fiyatlar. Tabiki paket en onemli etken, sigorta kapsamlarina gore fiyatlaniyor.
Ve evet ABD'de gecirdigim yaklasik 2 yilin sonunda ilk defa trafikte polis tarafindan durdurulup trafik cezasi yedim. Gayet olaysiz ama ilk sefer oldugu icin heyecanli bir deneyimdi benim icin.
Oncelikle yukarida belirttigim durumu tekrarlayayim ABD'de 2 yil icinde toplam 25 bin mil yapmisim, hic polis cevirmesine girmemistim cunku gercekten de is trafige geldiginde insani olarak kurallara cok uyan birisiyim. Bence hepimizin de odevi bu. Trafikte nolur kendimizi dusunmeyelim, acele etmeyelim, kurallarin herkes icin oldugunu bir an icin bile unutmayalim. Neyse bu iki yillik seruvenimi omzumda bir badge gibi tasirken ve kendimle gurur duyarken nasil olduysa, ben de trafik kurali ihlal ettim dun.
Kayinpeder ve esimle NJ'de Point Pleasant'a gittik dun sahile. Donuste dondurma yemek icin bir yerde durmustuk. Cikisi yaptim minor yola, ana yola baglanacagim. minor yolda kavsakta durdum, stop isareti oldugunu dusunuyorum. ana yol da tek yon akiyor sadece, donus sadece sola.
Durduktan sonra sagima baktim gelen giden yok, ciktim yola. Ilerlemeye basladim ama sag seritte siyah bir SUV yolun ortasinda durmus onunde araba olmamasina ragmen hareket etmiyor. Allah allah dedim ne bekliyor bu, tam gectim bunu arkama yanasti isiklari acti. Ha dedim, milli olduk.
Ben en sol seritteydim. Yol tek yok oldugu icin sola sinyal verip emniyet seridine park ettim. Polis bey de arkama park etti.
Ilk is camimi indirdim (bunun dogru olup olmadigini su an bile bilmiyorum ama oyle yaptim o anda). Arabayi stop ettim. Hemen cuzdanimi, Registration'i ve Insurance'i onume koydum. Ellerimi direksiyona koydum ve beklemeye basladim.
Yaklasik bir dakika sonra arabasindan indi arkadas. Benim arabanin arkasinda iken telsizden plakamin ilk 3 basamayini soyledi arkadaslarina. Sonra yanima geldi. Iyi gunler Sir dedim.
Cok kibarca ilk soyledigi sey "iyi gunler, kamera da kayit aliyorum gorusmemizi" gibi bir sey soyleyip gogsundeki kamerayi gosterdi. Ok dedim.
"Sizi durdurmamin sebebi kirmizi isikta gectiniz" dedi. Ben uzuldum cok, kirmizi isikta gecmek buyuk suc, puani buyuk. Zaten olmamasi da gereken birsey. Ben gece saat 3'te bombos yolda kirmizi yansa bir allahin kulu olmasa yesili bekleyen adamim.
"Memur bey cok uzgunum, ben gercekten de farketmedim, o yolun stop sign yolu oldugunu dusunmustum" dedim.
"Hayir trafik lambali yol. Ben tam geciyordum ve sizin kirmizi isik cizgisinden daha ilerde durdugunuzu farkettim. Daha sonra durup bekledim ne yapacaksiniz diye ve sizde isik kirmizi iken sola dondunuz. Anliyorum o yolu stop sign olarak karistirmis olabilirsiniz ama trafikte cok dikkatli olmalisiniz" dedi.
Benim tabi hic itiraz edecegim bir pozisyon yok. Yapmisim bir eseklik, yasa ne soyluyorsa o. Peki memur bey cok uzgunum boyle bir hata oldugu icin dedim. Bana bir 3 dakika verin geri gelecegim dedi ve arabasina gitti bana cezayi yazmaya basladi.
Ben tabi o arada hemen google maps'e girdim street view'den caddeye baktim ve evet adam hakli orda trafik lambasi varmis. Bilenler bilir burda bazi lambalar gercekten de cok kotu bir sekilde yerlestiriliyor bazen farketmiyorsun bile. Neyse olan oldu, kirmizi isikta gecmisim.
Daha sonra polis bey geri geldi.
"Ideal bir driving record'un var. Belli ki bilerek degil hata ile gecmissin. Kirmizi isik cezasi yazmiyorum, "restricting passage" cezasi yaziyorum, bunun puani 0 ehliyete. Bir daha lutfen daha dikkatli ol" dedi. Sari ceza kagidini verdi.
Ben cok tesekkur ettim. Dikkatli sur dedi gitti.
Yani ben istemeden sanirim iyi hale dayanarak bejim cezami daha ufak bir ceza olarak gosterdi. Sanirim su kavsakta boyali alan ihlali ya da driveway'i kapama gibi birsey. Hic olmasza ehliyete puan cezasi olmayacak.
Boyle stressiz bir deneyim yasadim dun.
PE, tabiatinda yetkinlik belgesidir. ABD'de muhendislik egitiminin standardindan sorumlu kurumun ve kendi yonetim bolgelerinde muhendislik uygulamalarini yoneten eyaletlerin kisiye verdikleri bir yetkinlik belgesidir.
Yani PE unvani alan bir kisi, ABD'de meslektaslari ile ayni sartlarda girdigi standart testi gecmis ve rustunu ispatlamis demektir.
Evet kullanim alani imza yetkisi gerektiren muhendislik dizaynlari ile sinirlidir. Sadece Insaat ile sinirlandirmak yanlis olacaktir. Elektrik, mekanik, kimyasal projelerin hazirlanmalarinda da yetkin muhendis imzasi gerekmektedir. Bu projeleri PE bir muhendis disinda kimse imzalayamaz. Kaldi ki, cogu durumda o eyalette PE lisansi almamis ama baska bir eyalette PE olan bir muhendis bile imzalayamaz.
Ise girmede istenmemesi ise direkt isin kendisi ile alakali. Ne tur bir is? Insaat uzerinden konusayim; eger pozisyon bir saha muhendisi pozisyonu ise evet PE lisansi pratikte zaten kullanilmayacaktir. Kaldi ki PE olabilmek icin zaten 4 sene deneyim gerekmekte ve bu deneyim bir PE altinda calisarak edinilmesi gerekmekte. 0-4 yil arasi tecrubede bir muhendisten zaten kimse PE lisansi beklemeyecektir.
Ama bir firma ise alim yaparken PE lisansi olan ve olmayan iki aday arasinda secim yaparken PE lisansina elbette bakar. Cunku PE lisansi adayin standartlari sagladiginin en onemli kanitlarindan birisi. Gecmesi kolay olmayan, muhendislik bilgilerini kullanmayi gerektiren ve ABET akredite ya da denk bir egitim almis olmayi gerektiren bir lisans bahsettigimiz.
Yani PE iki konuda artisi var. Ilki imza atmaniz gereken bir pozisyonda iseniz, zaten bir zorunluluk, artidan ziyade. Yani nasil araba kullanmak icin ehliyete ihtiyaciniz varsa, bir muhendislik projesine imza atabilmek icin de o eyalette PE olmaniz lazim. Bu duruma arti eksi bile degil, zorunluluk.
Ikincisi; daha deneyimsiz ya da imza atma yetkisi gerektirmeyen (satis muhendisi, Proje Muduru gibi operasyonel pozisyonlar ornegin) bir pozisyona basvuracaksaniz, isveren iki aday arasinda PE lisansi olani secmeye daha yatkin olacaktir cunku ortada karsilanmis bir standart var. Iscinin yaratacagi supriz daha az. Dahasi gerektigi durumda kullanilacak bir PE lisansi var. Ve dahasi bazi buyuk firmalara is yapan subcontractorlar icin o buyuk firma ihale sozlesmesinde PM PE olmalidir vs gibi sartlar koyabiliyor. PE bir muhendisin versalitesini arttiriyor bu kesin.
FE sinavina gelince aslinda yukaridakilerin aynisi. FE gecilmeden PE olunamiyor malum. FE sinavi da mezun olur olmaz hatta kolejin son senesinde bile alip gecilebildiginden deneyimsiz pozisyonlara bile muhendis aliminda isverenin karar vermesinde iki aday arasinda etkili olacaktir.
Yani ben bir isveren olsam, ayni sartlardaki iki aday arasindan EIT olani tercih ederim. Cunku oyle ya da boyle 6 saatlik bir sinava girmis ve gecmis. Oteki aday bunu yapmamis/yapamamis.
Kisacasi FE ya da PE, ise girmek icin olmazsa olmaz lisanslar degil giris ve belli pozisyonlarda ama kisiyi diger adaylar arasindan one cikaracaktir. Belli pozisyonlar icin ise bir zorunluluk.
En nihayetinde ehliyetsiz de araba kullanabilrisiniz ama taksi soforu olamazsiniz.
Kesin bir bilgi olarak herhangi bir ulkeden oturma izniniz oldugu durumda hangi ulkeye gittiginiz farketmeksizin harc pulu odemenize gerek yok.
Daha once cok sefer BAE oturum iznim varken Avrupa'ya cikislarimin hic birinde harc pulu odemedim. Sef cagirtacak kadar bile sorun olmadi.
Yani gittiginiz ulkenin oturum izniniz olan ulke olmasi zorunlulugu yok. Harc pulu odemiyorsunuz.
Dun Guney Jersey'de kurulan sandiklarda kullandim oyumu. Linden NJ tarafindan ulasmak yaklasik 1 saat 15 dakika surdu, Manhattan'in kesmekesini park cilesini dusununce cok cok daha mantikli Guney Jersey'e gitmek.
Dun asiri yagmurluydu buralar ona ragmen guzel bir katilim gordum saat 11 civari. Epey insan olmasina ragmen sira beklemiyorsun pek sanirim 6 tane sandik vardi. Islemler cok hizli yapiliyor. TC kimlik kartini verdim pasaport da yanimda olmasina ragmen TC kimlik karti yetti. Isminizi secmen kagidina elle dolduruyor sandik gorevlileri ve yanina imza atiyorsunuz, zarfi pusulalari veriyorlar kabine gidiyorsunuz ve oyunuzu veriyorsunuz.
Ben Goztepe formam ile gittim, sandikta gorevli iki arkadas Altayliymis zaten bir bes dakikasi futbol muhabbeti ile gecti, Guzel Izmir'in guzel insanlari her yerde hos sohbet.
Pusulalar cok buyuk, katlaya katlaya bir hal oluyorsun.
Oyumuzu kullandik, memleketlilerim ile guzel sohbet ettik. Sonra dedim donus yolunda Philadelphia'dan geceyim daha once hic ugramamistim. Guzel sehir, bazi bolgeleri baya baya ghetto, ama Rocky merdivenleri tarafi cok hos. Hemen yaninda nehir kenarinda guzel bir park var orda kopegi gezdirdik ama cok yagmurluydu Princeton uzerinden eve gectik. Arada Pat's da cheese steak yedik, bok gibiydi sirf abartma, ben NJ'de daha guzelini yiyorum valla.
Umarim Her Sey Cok Guzel Olur, vatanimiza hayirli olsun.
@kartalveat Tesekkur ederim cok. Artik 2.5 sene sonra PE sinavi var onu da verirsem tamamlamis olacagim.