Arkadaslar, Kanada CUAET programi ile ilgili bayagi soru aldim. Genel soru ve konulardan birkac tanesini yanitlamaya calisayim;
-
konu; arkadaslar oncelikle bu programa (CUAET) basvuracaksaniz, Ukrayna vatandasliginizin olmasi veya esinizin Ukrayna vatandasligi olmasi gerekiyor. Program Ukrayna vatandasi ve dependent lari yani bagli kisiler icin gecerli. Bu yuzden eger henuz resmi nikahiniz yoksa programa basvurmak ancak zaman kaybettirir. Ayrica, kesin olmamakla birlikte program ciktiktan sonra yapilan evliliklerin kabul edilmedigi soyleniyor, bununla alakali net bir bilgi olmasa da Kanada'nin evliligin gercek mi yoksa Kanada'ya gelmek icin mi yapilmis olacagini arastirdigini dusunuyorum ve program sonrasi yapilan evlilik sonrasinda yapilan basvurularin suphe doguracagi kanaatindeyim. Bu iddiayi guclendiren sebep ise, cogunluk Turk (veya diger milletlere mensup) vatandasinin esleri ve cocuklarinin vize almasina ragmen kendilerinin vizesinin halen cikmamis olmasi ve status un genelde biometric de veya security check de duruyor olmasi. Kanada bu konuda yavas ve hassas davraniyor. Bu yuzden program acilana kadar resmi evlilik yapmadiysaniz basvurmanizi tavsiye etmem, zira ileride yapacaginiz basvurulara da (Kanada, ABD, vs) engel olabilir.
-
konu ise yukarida biraz bahsettigim uzere, Ukrayna vatandasi es ve cocuklara vize cikmasina ragmen Turk vatandasi olan arkadaslara vize cikmamis olmasi. Bu sekilde bekleyen cok insan var, hem Turkiye'de, hem de mevcut Avrupada olan. Hem oradan, hem de burada Kanada'dan sorgulamamiza istinaden cok buyuk bir yigilma oldugunu belirtiyorlar ve en kisa zamanda sonuclandirilacagini soyluyorlar ama bu en kisa zaman ne kadar kisa onu kimse bilmiyor. Cok fazla insan gercekten yasamaya gitmek icin degil de pasaportumda Kanada vizesi olsun diye ya da buraya gelip buradaki yardimlari alip Avrupaya donmek icin basvurayim diye dusunuyor ve bunu yapan Ukrayna vatandasi cok var. Birkac tanesini kisisel olarak taniyorum. Bu tur basvurular yuzunden gercekten ihtiyaci olup gelmek isteyenlerin basvurulari uzuyor ama sonuc olarak program onlarin programi, ve taninmis bir hak bir sey diyemiyorsunuz. Bu durumda olup vize bekleyen arkadaslar icin vizeler eminim cikacak, biraz daha sabir gerekli.
-
konu; arkadaslar sizin ve/veya esinizin Ingilizce bilmemesi buraya gelmeye engel degil, dil bilgisi buraya gelmek icin bir kriter degil, fakat.....; buraya geldiginizde mutlaka is bulmaniz gerekecek ve malesef ki ben gelmeden once en korktugum konulardan biri olan ''ne kadar is deneyimin olursa olsun burada sifirdan basliyorsun'' cumlesi dogru (her meslek icin olmasa da %80-90 dogru) Zaten is bulmanizin zor olacagi bir yerde dil bilmiyor olmaniz sizi gercekten (!) cok zorlayacaktir. Daha once yurtdisinda hic uzun sure yasamadiysaniz, baska kultur, orf,adet, duzen ve nizamlara alisik degilseniz, ustune bir de dil bilginiz cok zayif ise burada yasam sizi gercekten cok zorlayabilir. Ben 2009 yilindan beri farkli ulkelerde yasamis, o tarihten beri dogru duzgun Turkce konusmayan, Turkiyeye dondugunde de Istanbulun iki havalimaninda da sadece yabanci havayollari ile calismis biri olarak buraya ilk geldigimde dil konusunda zorlandim, gerisini siz dusunun. Bu herkes icin ayni olacak demek degil elbette ama amacim tecrubemi aktarip en azindan bazi seylere hazirlikli olmanizdir. Eger yurtdisi tecrubeniz yok ise, burada sizi EN AZINDAN 3-4 ay yasatacak birikiminiz yok ise (benim fikrim kisi basi EN AZ 5000$CAD dir, devlet yardimi haricinde) yabanci diliniz cok kisitli ve dile yatkinliginiz yok ise mutlaka tekrar dusunun. Buraya gelmek elbette guzel ama sirf bunun icin iskence cekmek de mantikli degil. Zira Kanada, ABD, AB ulkeleri vb ulkeler gercekten pahali ve gayet yuksek miktarlarda vergiler oduyorsunuz. (3000$CAD maasin gelir vergisi bolgelere gore yukselmekle beraber EN DUSUK 600$CAD + olacaktir) Lutfen bunlari goz onunde bulundurun.
-
konu; vizenizi almaniz durumunda ucak bileti fiyatlarinin yuksek oldugu goz onunde bulundurularsa tavsiyem aktarmali bilet almanizdan yana. Direk THY ile Vancouver, Toronto veya Montreal gitmektense (eger bu sehirlerde yasamayacaksaniz) Avrupa veya Ingiltere aktarmali olarak gideceginiz sehre ucmaniz daha mantikli. Turk vatandaslari, AKTARMALI OLMAK KAYDIYLA Ingiltere uzerinden Kanadaya ucabiliyorlar, fakat aktarma yolcu sorumlulugunda degil havayolu sorumlulugunda aktarma olmalidir, buna dikkat edin. Aksi takdirde Turkiyeden ucusa kabul edilmeyebilirsiniz. Eger halihazirda Avrupadaysaniz isler biraz daha kolay olacaktir, yine de aktarma yapacaginiz ulkenin vize/pasaport/oturum kurallarini resmi sitelerden takip edip, kullanacaginiz havayolunun bulundugunuz sehirdeki havalimanindaki temsilciligini telefonla arayip sormanizi ya da havayoluna mail atmanizi tavsiye ederim.
-
konu; yabanci ulke vatandaslari buraya en fazla 10.000 CAD$ (kisi basi) getirebiliyorlar, tabi eger imkaniniz varsa biraz daha fazla getirebilirsiniz sikinti olmayacaktir. Sadece bunu deklere etmeyi unutmayin. Deklere islemi cok basit bir islem, size bir form veriliyor ve ne kadar fazla getirdiginizi gumruge bildiriyorsunuz, Bize sormadilar ama sorarlarsa buraya yasamaya geldiginizi, ne kadar surede is bulacaginizi bilmediginiz icin kendinizi garantiye almak amaciyla bu miktari getirdiginizi belirtin. Cunku ilk basta gercekten ihtiyaciniz olacak. Ev tutarken bruada bir kredi skorunuz olmadigi icin cogunlukla birkac aylik kira odemesini onceden yapmaniz istenecek, bu 1 senelik veya 6 aylik odeme demek bile olabilir (ben karsilasmadim ama 1 senelik pesin odeme isteyenlerin oldugu biliniyor) bunun disinda ise gidis gelis uzakliginiza gore bir arac ihtiyaciniz olacak. bunun da masraflari sigortasi vs olacak. Alisana kadar market alisverisleriniz vb normalden yuksek olacaktir (bizde oyle oldu). Bu gibi gider kalemleri ilk basta yaninizda getireceginiz miktari onemli kiliyor.
-
ve son konu; vize tamam, bilet de tamam, bindiniz ucaga geldiniz, Kanadadasiniz, Burada ben biraz da kendi deneyimimi anlatacagim, yardimci olabilmesini umuyorum. Biz Kanadaya indigimizde, normal pasaport kontrolunden gecmedik. Kiosk makinelerinden gelis amacimizi sectik ve bir kagit verdi makine, o kagidi sinir polisine gosterdigimizde bizi immigration ofise yonlendirdi. Bizimle birlikte bekleyen bayagi kisi vardi, yaklasik 1.5, belki 2 saat bekledik. Tek bir bankoda calisan sinir guvenlikteki bayan pasaportlari aldi, gelis amacimizi sordu. Biz, IRCC sistemi uzerinden gonderilen work permit kagitlarini uzattik, baska bir sey soylemeden iceri gidip islemlerimizi halletti ve pasaportlara damga basarak calisma izinlerimizi verdi. Islemimiz 10dk falan surdu. Diger havalimanlarinda belgelerinizi verip islemlerin yapilmasini sirayla bekliyorsunuz, bizde biraz daha farkli oldu. Pasaport ve izinleri aldiktan sonra bagajlari alip cikis yaptik. Sadece icinde vize olan pasaport ve programa basvuru yapilan portalda verilen work permit on iznini basili olarak sinir gorevlisine verdik. Diger sehir/havalimanlarinda ekstra bir belge isteniyor mu bilmiyorum, youtube uzerinden deneyimlerini paylasan kisileri izleyerek fikir edinmeniz mumkun fakat genel olarak baska bir belgeye ihtiyaciniz yok. Calisma izni onemli, o kagidi mutlaka iyi saklayin. Ulkeye giris yaptiginiz tarihten itibaren 3 sene gecerli olarak verilecek size ve uzerinde UCI (Unique Client Number) bulunacak. Ulkeye giris yaptiktan sonra banka hesabi actiginizda, devlet o hesaba, UCI numara referansi ile 1 kereye mahsus vergi-disi destek parasi yatiriyor (bunun icin devletin resmi web sitesinden ayrica basvurmaniz gerek, kisa bir form ve basvuru zor degil).