Sayin @taskin,
Ilk basta sorulariniza @crazycells araciligiyla cevap verdim ama az once ilerleyen konusmalari okuyunca biraz kafa karisikligi oldugunu farkedip, sorularinizi bizzat cevaplamak istedim.
Simdi oncelikle biraz brand name (marka ismi) ve jenerik isim ayrimindan bahsetmek isterim. Ilac sirketleri bir ilacin molekulunu uretirken bununla ilgili cok buyuk bir butce ayirilar ve yillar suren zorlu bir laboratuvar, hayvan deneyleri, ve klinik deneyler asamalari olur. Bunlarin sonucunda eger ilac piyasaya cikmaya izin alabilirse (ABD'de bu izni FDA - Food and Drug Administration verir) tabii ki bir sure bu ilaci uretme ve satma patentini sadece bu molekulu ureten sirket elinde bulundurur. Fakat bir sure sonra bu patentin suresi dolar ve diger sirketler de ayni ilaci uretebilmeye baslarlar. Bu uretilen jenerik ilac marka olan ilac ile ayni amacla kullanilir, ayni dozdadir, ayni yan etki profiline, ayni etkiye; yani kisacasi ayni farmakolojik etkilere sahiptir. Fakat, ureten firma basta bahssettigim masrafli ve uzun suren uretim ve market arastirmasi icin para harcamadigi icin, jenerik olan ilaclar cok daha ucuza satilir. Amerikadaki sigorta sirketleri jenerik ilaclar ucuz oldugu icin genelde onlarin geri odemesini verirler ve marka ilac almaniz durumunda (belli sigorta planlari haric) ekstra para odemek zorunda kalabilirsiniz. Jenerik ilac ve marka ilac durumu aslinda Turkiye'de de gecerlidir ama cok yaygin olarak bilinmez cunku genel saglik sigortasi sayesinde ya hastanin cebinden hic para cikmaz ya da ciksa bile ABD'dekine kiyasla cok dusuk miktarlardadir.
Simdi sizin sorunuza gelecek olursak... Oncelikle ben sizin "eczanede hazirlanabiliyor" dediginiz kismi biraz yanlis anlamisim. @caglaror'un da dedigi gibi bu ilaclar eczanede uretilecek basitlikte degildir. Ben sizin eczanede hazir olan bir paketten, sizin istediginiz miktarda veriyorlar seklinde anlamistim soylediginizi. Ben burada jenerik olarak "monobasic sodium phosphate" recete ettigim zaman eczaneye gittiginizde eczaci size yazdigim miktari zaten onceden uretilip eczanede hazir olan stoktan verir, orada kendi hazirlamaz - hazirlayamaz. Turkiye'de bu ilac size neden Italya'dan getiriliyordu bilmiyorum. Tahminimce (ayrintili arastirma yapmadim), Sandoz Avrupa'da bu molekulun hala patentini elinde bulunduruyor olabilir ve bu yuzden jenerik ilac bulunmuyor olabilir. Fosfat eksikligi cok sik gorulen bir problem degil, bu yuzden SGK ilacin yuksek miktarlarda alinip Turkiye'de depolanmasini daha masrafli bulmus da olabilir. Dedigim gibi bunlar sadece tahminler ama bunlarin cevabi aslinda sizin sorunuzu cevaplamam icin hic onemli degil. Ben sizin rahatsizliginizin tabii ki ayrintilarini bilmiyorum; fakat, genel olarak, fosfat eksikligi nadir gorulen, bulundugunda nedeni arastirilmasi gereken, bazen nedensiz (idiopatik) olarak da gorulebilen ama tedavisi nispeten kolay bir rahatsizliktir. Cogu zaman ilacsiz olarak diyet duzenlemeleriyle tedavi edilebildigi gibi gereken ilacla da tedavi edilebilir ve kullanilan ilac nispeten yan etki profili acisindan guvenli bir ilactir. Sandoz dediginiz gibi ABD'de yok ama ayni molekulu iceren bir cok ilac var. Cogunlukla @crazycells'in siraladigi ilaclari kullaniyoruz ama bunlarin icinde postasyum da oldugu icin eger potasyum fazlaligina (hiperkalemi) yatkinlik yaratabilecek bobrek yetmezligi, kullanilan ilaclar, endokrinolojik problemler gibi durumlar varsa icinde sadece monobasic sodium phosphate olan, potasyum bulunmayan jenerik ilaclari yaziyoruz.
Kisacasi benim tavsiyem Turkiye bu ilaci neden ithal ediyor, ABD'de neden ayni marka yok diye arastirip kafa yormaktansa gonul rahatligiyla burada bir doktora gidip ilacin buradaki eslenigini alabilirsiniz.
Gecmis olsun!